با توجه به اهميت لودسل در باسكول جاده اي، در قسمت اول همین مقاله با توجه به وجود تكنولوژي مختلف و متفاوت در توليد لودسل در شركت هاي مختلف، به مقايسه برخي از اين خصوصيات از جمله نقش مهم هسته لودسل در کیفیت و حتی در قیمت لودسل و تفاوت کیفیت انواع لودسل های موجود در بازار ایران مانند لودسل چینی و لودسل های دارای کیفیت بالا مانند لودسل آلمانی MINEBEA پرداختيم. تیم تحقیقات بازار شرکت فرد ایران در اين مقاله به بررسي ديگر خصوصيات مهم در توليد لودسل پرداخته است. اين خصوصيات عبارتند از:
• محفظه كاليبره لودسل
• نوع اتصالات و جوشكاري لودسل
• مقره لودسل
محفظه كاليبره لودسل
اين محفظه مربوط به محلي است كه سيم لودسل از داخل لودسل خارج مي‌گردد. اكثر توليد كنندگان لودسل اين محفظه را در لودسل ايجاد نكرده و سيم لودسل را بصورت مستقيم از پوشش خارجي لودسل خارج مي نمايند و علت اين موضوع كاهش هزينه هاي جانبي توليد مي‌باشد. چرا كه ايجاد اين محفظه و عايق بندي برد داخل آن، بسيار هزينه بر و نيازمند استفاده از تكنولوژي خاص مي‌باشد. سازندگان لودسلي كه براي لودسل خود از محفظه كاليبره استفاده نمي نمايند به ناچار ابتدا لودسل را كاليبره نموده و سپس پوشش خارجي لودسل را روي آن قرار مي‌دهند. در اين حالت پس از گذاشتن پوشش خارجي ممكن است لودسل از كاليبره خارج گردد و ديگر هيچ گونه دسترسي جهت كاليبره كردن مجدد لودسل وجود ندارد.
عدم وجود محفظه كاليبره چه مشكلاتی را در پي خواهد داشت؟
1- خروجي اين لودسل ها هميشه با مقداري خطا مي باشد.
2- كابل لودسل در مقابل كوچكترين ضربه آسيب پذير بوده كه اين موضوع سبب وارد شدن رطوبت به داخل لودسل مي گردد.
3- لودسل در مقابل تغييرات دمايي و در سرما و گرما از به سرعت از كاليبره خارج گردد.
نوع اتصالات و جوشكاري لودسل
يكي از مواردي كه در تكنولوژي توليد لودسل ها بسيار پنهان است و شايد كمتر به آن توجه مي‌گردد، نحوه اتصال هسته لودسل به بدنه استيل آن مي‌باشد. اصولاً شركت هاي توليد كننده لودسل براي اين انجام اين اتصال از دو نوع مختلف تكنولوژي جوش استفاده مي نمايند:
• جوش با ليزر
• جوش با پلاسما
جوش با ليزر
جوشکاري با استفاده از اشعه ليزر از روش هاي نوين جوشکاري بوده که در دهه هاي اخير مورد توجه صنعت قرار گرفته است. اين نوع جوشكاري در اكثر شركت‌هاي توليد كننده لودسل براي جوش دادن هسته لودسل به پوسته و يا بدنه آن استفاده مي‌گردد. تنها محدوديت تكنولوژي جوش ليزر پيوسته نبودن اشعه آن است. اين محدوديت سبب مي گردد كه جوش پيوسته نباشد و پيوسته نبودن جوش باعث مي‌شود كه در طول زمان رطوبت از طريق منافذ موجود در جوش داخل لودسل آن شود و ورود رطوبت به داخل لودسل سبب اختلال در عملكرد صحيح لودسل و در نتيجه عدم دقت در اندازه‌گيري مي‌گردد.
جوش پلاسما
جوشکاري پلاسما يکي از روش‌هاي مدرن و پيشرفته جوشکاري است که در آن با کاربرد گازهاي خنثي درجه حرارت به بالاي 20000 هزار درجه سانتيگراد مي‌رسد و انرژي قوس بسيار متمرکزتر و پايدارتر از روش‌هاي ديگر جوشکاري است. اين نوع جوشكاري كه بسيار پيشرفته و داراي اطمينان و دقت بيشتري مي باشد، تكنولوژي خاص خود را نياز داشته و در نتيجه هزينه بالاتري را در بر خواهد داشت. تنها برخي از شركت هاي معتبر و بزرگ توليد كننده لودسل مانند شرکت Minebea آلمان از اين نوع جوشكاري براي اتصال هسته لودسل به بدنه آن استفاده مي نمايند. با توجه به اينكه اين تكنولوژي بسيار پيشرفته و به دور از هر گونه خطا مي‌باشد ولي يكي از شركت‌هاي معتبر توليدكننده لودسل در آلمان عليرغم استفاده از اين روش از روشي ديگر نيز براي اطمينان از عدم نفوذ رطوبت به داخل لودسل استفاده مي‌نمايد. اين روش پيچيده استفاده از تكنولوژي گازهاي خنثي مي‌باشد كه در ادامه به بررسي اين تكنولوژي مي‌پردازيم.
تكنولوژي استفاده از گازهاي خنثي
پس از اينكه تمامي نقاط مورد نظر توسط تكنولوژي جوش پلاسما بصورت كامل جوش داده شد، تنها يك نقطه باقي مي‌ماند كه نياز به جوش دارد و اين نقطه روي برد الكترونيكي لودسل مي‌باشد. همانطور كه مي‌دانيم كوچكترين اتم خنثي مربوط به گاز نيتروژن و بعد از آن اتم گاز هليم مي باشد. در اين مرحله لودسل را داخل يك فر مخصوص قرار مي دهند و با ايجاد محيط خلاء در داخل فر، رطوبت احتمالي موجود در لودسل به كلي تبخير مي گردد.در مرحله بعد با استفاده از يك دستگاه مكش در 3 مرحله تمامي هواي داخل لودسل را از طريق آن سوراخ روي برد الكترونيكي به بيرون مي كشند و بعد از انجام اين مراحل محيط دروني لودسل كاملا خلاء شده و در نتيجه ديگر هيچ عنصري در آن وجود ندارد كه بتواند باعث زنگ زدگي و آلودگي و … گردد. در ادامه و پس از ايجاد شدن محيط خلاء درون لودسل، از طريق سوراخ روي برد لودسل 97% فضاي دروني لودسل را با گاز نيتروژن پر نموده و 3% باقي مانده را هم نيز با گاز هليم پر مي‌نمايند و سپس نقطه روي برد را با استفاده از لحيم مسدود مي‌نمايند. در ادامه كار پس از گذشت 2 الي 3 ساعت زمان و هنگامي كه دماي لودسل پايين آمد و با دماي محيط يكسان گرديد، لودسل را شستشو داده و داخل يك دستگاه قرار مي دهند. اين دستگاه قابليت دارد كه در صورتي كه در محيط گاز هليم وجود داشته باشد، اين گاز را شناسايي كرده و هشدار دهد. اين دستگاه داراي دقت بسيار بالا و حتي براي نشت يك اتم گاز هليم مي‌باشد. سپس لودسل را دوباره گرم مي‌كنند. در اين مرحله نشت اتم گاز هليم به معناي اين است كه لودسل داراي منفذي مي‌باشد كه مي تواند رطوبت از آن وارد لودسل گردد و لذا در اين حالت لودسل مورد تاييد نبوده و از رده توليد خارج مي‌گردد. ولي در صورتي كه هيچ گونه نشت گاز هليم مشاهده نگرديد، لودسل مورد تاييد بوده و لودسل بعدي مورد تست قرار مي‌گيرد. گفتني است كه اين مراحل براي هر لودسل توليد شده بصورت مجزا صورت مي گيرد. لازم به ذكر است كه يك اتم هليم داراي اندازه 25 پيكومتر است و يك مولكول آب داراي اندازه 280 پيكومتر مي‌باشد يعني يك مولكول آب تقريباً 11 برابر بزرگتر از يك اتم هليم است. پس زماني كه يك اتم هليم با اين اندازه كوچك نتواند از لودسل خارج گردد، به هيچ عنوان يك مولكول آب امكان ورود به داخل لودسل را نخواهد داشت.
شايد اين سوال در ذهن مطرح گردد كه چرا از گاز نيتروژن و هليم استفاده مي‌گردد؟
در پاسخ بايد گفت كه اين دو گاز از گازهاي خنثي بوده و به هيچ عنوان با هيچ عنصري تركيب نمي‌شوند و با توجه به وجود اين خاصيت، هيچ‌گاه داخل لودسل آثاري از تركيب اين گاز با عناصر محيط و آلودگي و … مشاهده نمي‌گردد.قطعا و يقينا اين روند پيشرفته توليد سبب گرديده كه اين شركت معتبر و بزرگ توليد كننده داراي تنها لودسلي در جهان باشد كه خروجي تمام لودسل‌هاي توليد شده آن بدون هيچ گونه خطايي دقيقاً 2 ميلي ولت مي باشد و اين در حاليست كه تمامي لودسل‌هاي توليدي توسط شركت هاي ديگر داراي خطا در خروجي مي باشند كه مقدار اين خطا نيز براي هر لودسل متفاوت مي‌باشد. همچنين لودسل توليد شده توسط اين كمپاني بزرگ آلماني مي تواند با درجه حفاظت بسيار بالا، 000/10 ساعت را در عمق 5/1 آب با فشار به راحتي تحمل نموده و بدون وارد شدن ذره اي رطوبت به داخل آن عملكرد كاملاً صحيحي داشته باشد.
مقره لودسل
مقره لودسل نيز يكي از قسمت هاي مهم هر لودسل مي باشد. در صورتي كه جنس آلياژ مقره لودسل با آلياژ لودسل متفاوت باشد، اين تفاوت سبب خوردگي بدنه لودسل و يا مقره مي‌گردد. اصولا خوردگي يك واكنش شيميايي و يا الكتروشيميايي مخرب بين سطح فلز و محيط اطراف آن مي‌باشد. با توجه به اينكه از لحاظ ترموديناميكي مواد اكسيد شده نسبت به مواد در حالت معمولي در سطح پايين‌تري از انرژي قرار دارند، بنابراين تمايل رسيدن به سطح انرژي پايين‌تر سبب اكسيد (خورده) شدن فلز مي‌گردد. خوردگي سبب به وجود آمدن زيان‌هاي فراواني در كارايي سيستم‌هاي مختلف مي‌گردد. براي همين بسيار ضروري مي باشد كه مقره لودسل بصورت فابريك باشد. فابريك بودن مقره لودسل باعث مي‌شود كه آلياژ بكار رفته در ساخت لودسل با آلياژ مقره يكسان باشد و يكسان بودن آلياژ، سبب جلوگيري از خوردگي خواهد شد. ولي متاسفانه در ايران اغلب فروشندگان لودسل بدون توجه به عوارض آن اقدام به ساخت مقره در داخل كشور مي نمايند. اين مقره ها اغلب از جنس آهن معمولي بوده كه آبكاري مي‌گردد و در كوتاه ترين زمان ممكن دچار زنگ‌زدگي شده و در نتيجه سبب خارج شدن باسكول از كاليبره مي‌گردد. البته اين اقدام هم از لحاظ هزينه هاي گمركي و هم از لحاظ مالي براي اين گونه شركت ها مقرون به صرفه مي‌باشد لذا ذكر اين نكته بسيار ضروري ست كه حتماً از لودسلي استفاده نماييم كه مقره آن فابريك باشد.
پس چرا اغلب اين لودسل ها تاييديه OIML را دارند؟
استاندارد OIML لزوما تعيين كننده اين نيست كه لودسل بسيار با كيفيت و داراي مشخصه هاي فني بسيار مناسب مي باشد، بلكه نشاندهنده اين موضوع مي باشد كه لودسل حداقل استاندارد هاي لازم را كسب نموده و مي تواند بعنوان يك لودسل قابل استفاده باشد ولي از نظر دقت و كلاس لودسل و مشخصه هاي فني، لودسل هاي مختلف كه ساخت شركت‌هاي متفاوت مي باشند، داراي تفاوت‌هاي بسيار فاحش و قابل توجه مي باشند. از منظر ديگر نيز اغلب توليد كنندگان متفرقه و چيني لودسل جهت گرفتن تاييديه OIML اقدام به توليد يك لودسل با رعايت برخي از استاندارهاي توليد مي نمايند و پس از گرفتن تاييديه، بقيه لودسل‌ها را بدون رعايت استاندارد توليد مي‌نمايند.
نتيجه‌گيري
با توجه به مطالب گفته شده مي توان به اين واقعيت رسيد كه تفاوت هاي مهم در طراحي و توليد يك لودسل تاثير مستقيم بر كيفيت لودسل توليد شده خواهد داشت. متاسفانه اغلب توليدكنندگان لودسل با عدم توجه به استانداردهاي توليد و عدم استفاده از تكنولوژي هاي روز جهاني اقدام به توليد لودسل نموده و بدون توجه به عوارض آن اين لودسل‌ها را روانه بازار مي‌نمايند. عملكرد نامناسب لودسل سبب وارد نمودن خسارت‌هاي مالي زيادي به طرفين معامله خواهد شد. لذا استفاده از يك لودسل مناسب شايد در مرحله خريد‌كمي نياز به پرداخت هزينه بيشتر داشته باشد ولي در بلند‌مدت عملكرد اين لودسل بسيار مورد اطمينان بوده و بدليل دقت در اندازه‌گيري علاوه بر جلوگيري از تعميرات دوره اي و احتمالي، سبب ايجاد سود براي خريدار و يا فروشنده خواهد بود.
تهیه شده توسط گروه تحقیقات بازار شرکت فرد ایران