۱. قبل از نصب – طراحی و آماده‌سازی
بررسی مشخصات محیطی:
- بررسی شرایط جوی، دما، رطوبت، گردوغبار
- بررسی شیب، کیفیت روسازی و فاصله از تقاطع‌ها
آماده‌سازی زیرساخت فیزیکی:
- فونداسیون سامانه، مسیر کابل‌ها، تابلو برق و UPS
۲. نصب اولیه و تست‌های اولیه (Pre-Commissioning)
نصب مکانیکی و الکتریکی:
- نصب لودسل‌ها یا سنسورهای دیگر (در مورد WIM، نصب دقیق در عرض و طول مشخص)
- تست سیم‌کشی، تابلو برق و ارتباطات مخابراتی
راه‌اندازی اولیه نرم‌افزار:
- اطمینان از برقراری ارتباط پایدار و درست داده‌های اولیه (وزن، سرعت، کلاس خودرو)
۳. کالیبراسیون دقیق – قلب فرآیند کیفیت
تست کالیبراسیون با تراک مرجع (Test Truck)
- یک یا چند کامیون مرجع با وزن تأییدشده (با باسکول کالیبره‌شده) بارگیری می‌شوند.
- کامیون با سرعت‌های مختلف (مثلاً ۲۰، ۴۰، ۶۰ و ۸۰ کیلومتر در ساعت) از روی سامانه عبور می‌کند.
- داده‌های سامانه (WIM) با داده‌های واقعی باسکول مقایسه می‌شوند.
- انحراف (Error) اندازه‌گیری می‌شود و اگر بالاتر از استاندارد (±۵٪) باشد، دوباره تنظیم (Calibration) انجام می‌شود.
ابزار دقیق کالیبراسیون:
- وزنه‌های استاندارد OIML Class M1 یا M2
- دستگاه‌های پایش دما و رطوبت
- ابزار اندازه‌گیری سرعت دقیق Radar Gun یا Laser Speed Gun
دستورالعمل‌های مرجع:
- OIML R134استاندارد بین‌المللی توزین در حال حرکت
- ASTM E1318 برای ترافیک‌های پرحجم یا سامانه‌های موقتی
۴. تست‌های میدانی (Field Test)
- ثبت تکراری داده‌ها (برای هر وسیله مرجع حداقل ۱۰ تکرار)
- تست با کامیون‌های سبک، نیمه‌سنگین و سنگین برای تأیید طبقه‌بندی
- تحلیل رفتار دینامیکی بار در شرایط واقعی (ترمز، شتاب ناگهانی و …)
۵. صدور گواهینامه و تأیید نهایی
- تهیه گزارش رسمی کالیبراسیون (Calibration Certificate)
- تأیید رسمی توسط مراجع صلاحیت دار
۶. نگهداری و تست دوره‌ای (Periodic PM)
هر ۶ ماه یا سالانه:
- بازبینی لودسل‌ها و تابلو برق
- تست مجدد با کامیون مرجع
- به‌روزرسانی نرم‌افزار و بانک اطلاعاتی
- هدف: تضمین دقت و صحت داده‌ها در بلندمدت
ویژگی شاخص این فرآیند در ایران
- تطبیق کامل با اقلیم‌های متنوع (کویری، کوهستانی، مرطوب)
- توجه به عمر مفید طولانی و کاهش هزینه‌های بلندمدت
- استفاده از تجربه متخصصان بومی و آزمایشگاه‌های داخلی معتبر
- هماهنگی کامل با آیین‌نامه‌ها و سامانه‌های ITS ملی
تست و کالیبراسیون دقیق سامانه‌های WIM و ITS در ایران یک فرآیند ترکیبی از دانش فنی، ابزار دقیق و استانداردهای جهانی است. همین «پشت‌صحنه» تضمین می‌کند که اطلاعات ثبت‌شده (وزن، سرعت و پلاک خودروها) در نهایت با دقت و اعتمادپذیری بالا در اختیار اپراتور و مدیران حمل‌ونقل قرار گیرد.
